کرونا باعث شد 15 شهریورجای اول مهر هر سال را بگیرد، اما نتوانست. تفاوت های اساسی بین این و آن به چشم می خورد. نه از ذوق و شوق اول مهر خبری بود و نه در اغلب مدرسه ها از حضور دانش آموزان و اولیای مدرسه. تصمیم گویا یک شبه گرفته شده است. در هفت ماه گذشته مردم به کرات از هر رفت و آمد غیر ضروری منع شده اند. در بسیاری از مساجد بزرگ کشور در طول دهه اول محرم بسته شد تا عزاداری ها در فضای باز برگزار شد تا مبادا کسی گرفتار این ویروس پر دردسر شود. مردم در عید نوروز و تابستان اغلب ما خانه نشین بودند و چشم از تفریح و سفر بستند تا بلکه کرونا زودتر بار سفر ببندد. بچه ها در خانه محبوس بودند تا باری نشوند روی دوش کادر درمان و آنچه مدام همراه مردم بود نگرانی از بیماری و از دست دادن عزیزان شان بود. اما حالا چه شده است؟ در مدارس روی 14 میلیون دانش آموز و اولیای مدرسه باز شده. آن هم در شرایطی که پاییز در راه است و نگرانی ها از گستردگی شیوع ویروس کرونا بالا است.
 

پروتکل ها

وزیر آموزش و پرورش درباره پروتکل هایی که قرار است در مدارس رعایت شود گفته: «رعایت فاصله زمان کلاس از ۳۵ دقیقه بیشتر نشود، فعالیت های ورزشی و برنامه صبحگاهی متوقف شود، رفتن و آمدن بچه ها متفاوت باشد. مدارس ضدعفونی شود و معلمان و دانش‌آموزان از ماسک استفاده کنند.» وی ادامه داد: «۶۲درصد مدارس ما جمعیت دانش آموزی زیر ۱۰۰ نفر دارند پس می توانند فاصله را رعایت کنند و کلاس ها به صورت عادی تشکیل شود و حتی نیاز به زوج و فرد کردن نیست. ۳۸ درصد مدارس ما بالای ۱۰۰ نفر دانش آموز دارند که متناسب با مساحت کلاس و مدرسه بنا به تصمیم شورای مدرسه گروه بندی صورت می گیرد.»

حاجی میرزایی گفت: «آموزش حضوری برای ما این اولویت است و با دوستان در وزارت بهداشت به این نتیجه رسیدیم که اولیا نمی توانند هر روز بپرسند امروز وضعیت زرد است یا قرمز؟ پس ما پروتکل را سختگیرانه می کنیم تا مدارس در همه جا باز باشد.» وزیر محترم خود اذعان می کند که: «قطعاً این ۱۵ روز اولیه کاستی هایی ممکن است در ارتباط دانش آموزان و معلمان پیش بیاید تمام کادر ستادی ما موظف شدند به همه مدارس سر بزنند.» خب یعنی در این پانزده روز کرونا منتظر می ماند تا شما خود را بازیابی کنید؟

وی در پاسخ به پرسشی درباره نظارت بر رعایت پروتکل ها توسط دانش آموزان در زنگ تفریح و… گفت: «ما گفته ایم هیچ بچه‌ای اگر در خانواده اش کسی کرونا داشت نباید به مدرسه بیاید یا اگر کوچکترین نشانه سرماخوردگی هم داشت باید در منزل بماند. ضمن اینکه در زنگ تفریح هم با فاصله بچه ها قرار خواهند داشت.» وزیر آموزش و پرورش همچنین درباره اینکه آیا حضور دانش آموزان در مدرسه اجباری است و خانواده ها می توانند فقط از آموزش مجازی استفاده کنند، گفت: «ما چند امکان را پیش بینی کردیم و ترجیح خودمان را هم اعلام می کنیم که حضور دانش آموزان در مدارس است.»
 

نقش والدین

وزیر گفته: «ما از والدین می خواهیم بیایند به مدارس سر بزنند و از رعایت استانداردها مطمئن شوند و جایی که رعایت نمی شود به ما اطلاع دهند.» اینکه می گویند مدارس با رعایت دستورالعمل های بهداشتی باز شده است بیشتر به شوخی شباهت دارد. راه دوری نرویم، در همین پایتخت و در مرکز پایتخت مدارس فرسوده قابل توجهی هر ساله پذیرای دانش آموزان بسیاری هستند. مدارسی با کلاس های کوچک که چیزی حدود 40 دانش آموز را در خود جای می دهند. تردد در مواقع عادی در این کلاس ها برای معلم و دانش آموزان دشوار است، حالا وضعیت کرونایی را هم به این شرایط بیافزایید. دانش آموزانی که آنچنان که توقع می رود نمی توانند دستورالعمل های بهداشتی درباره کرونا را رعایت کنند. با دست آلوده در مدرسه چیزی نخورند، ننوشند و از کنار دستی خود وسیله ای یا نوشت ابزاری به امانت نگیرند و به سرویس بهداشتی نروند. وقتی در مدرسه ای را به روی دانش آموزان باز کردیم همه این احتمالات ممکن می شوند و آسیب زا.

هر چند برخی والدین از فرستادن فرزندان شان به مدرسه حتی در تعداد روزهای کم و زمان های کوتاه خودداری می کنند، اما کودکان مشتاقی هم هستند که روزشماری کرده اند تا دوباره کنار همکلاسی های شان بنشینند، پس وقتی درهای مدرسه باز می شود نگهداشتن این بچه ها در خانه کار راحتی نیست و همین طور کنترل هیجانات آن ها.

شنبه در حالی درب مدارس باز شد که در برخی از آن ها دانش آموزان حاضر شدند، اما خبری از مدیر و معلم و ناظم نبود و تصور اینکه بچه های مشتاق در مواجهه با چنین صحنه ای چه حالی داشتند سخت نیست. اینها عواقب تصمیمات یک شبه و سهل انگارانه و کم مسئولیتی تصمیم گیران نظام آموزشی است که به برخی از اولیای مدرسه تسری پیدا کرده است و این نشان دهنده عدم هماهنگی بین تصمیم گیران و مجریان است. باز بودن درب مدارس به چه قیمت؟ به قیمت جسم و جان و روح و روان دناش آموزان و خانواده هایشان؟ آیا منطقی و عقلانی است؟

اما در این میان مدارس غیر دولتی با روی گشاده ای از دانش آموزان و والدین شان استقبال کردند. مدارس غیر دولتی که اغلب به واسطه دریافت شهریه هایی بالا و غیر همخوان با کیفیت خدمات، از باز شدن مدارس خرسندند. چرا که امید دارند وضعیت (باز بودن مدارس) به همین منوال ادامه داشته باشد تا آنها متهم به گرفتن پول و عدم ارائه خدمات نشوند و کلاس های فوق برنامه شان را از نو بازگشایی کنند، زیرا آورده این فوق برنامه ها برای این مدارس بیشتر است. به نظر می رسد زور و قدرت این مدارس بر تصمیم گیران نظام آموزشی مبنی بر باز کردن مدارس بی تاثیر نبوده است.

به هر حال در شرایطی که جامعه از نظر روحی و روانی نگران، مضطرب و درگیر با بیماری کرونا است و روزانه چند هزار بیمار جدید ثبت می شود و بیش از صد نفر جان خود را از دست می دهند با هیچ حساب و کتاب و عقل و منطقی و با هیچ چارچوب علمی جور در نمیاد که بچه های مان را راهی مدرسه کنیم. آیا مسئولان و تصمیم گیران و متولیان مدارس دولتی و غیر دولتی پاسخ گوی بیماری و خدای ناکرده صدمات جبران ناپذیر خواهند بود؟ در شرایطی که هیچ جبرانی برای آسیب دیدن بچه ها و خانواده شان متصور نیست. بنابراین در وضعیت فعلی، آموزش مجازی و آموزش از تلویزیون با همه نواقصی که دارد، بهترین راه حل و جایگزین برای آموزش حضوری است.